Risico’s in verband met het verlies van biodiversiteit en de achteruitgang van ecosystemen beginnen invloed te krijgen op de waarderingen van bedrijven en de financieringsvoorwaarden. 

Wetenschappers en natuurbeschermers maken zich al lange tijd zorgen over het verlies aan biodiversiteit, maar nieuw onderzoek toont aan dat het nu een materieel financieel risico is geworden voor beursgenoteerde bedrijven en hun investeerders.

Verschillende studies die dit jaar zijn gepubliceerd, hebben aangetoond dat biodiversiteitsgerelateerde risico’s de waardering van bedrijven beginnen te beïnvloeden.

Beursgenoteerde bedrijven die het meest bijdragen aan het verlies aan biodiversiteit zien hun aandelen gestraft worden, terwijl bedrijven met een beter ecologisch imago van gunstigere financieringskosten lijken te genieten.

Een studie van het Swiss Finance Institute toonde aan dat de risicopremie die beleggers eisen voor aandelen van bedrijven met een grotere biodiversiteitsvoetafdruk in de afgelopen twee jaar is gestegen.1

Op basis van een analyse van de rendementen van aandelen in meer dan 2.000 bedrijven uit 32 landen stelden onderzoekers vast dat aandelen een bijkomende maandelijkse stijging van de risicopremie van 23 basispunten, of een jaarlijkse stijging van 2,8 procent, kenden voor een stijging van de waarde van hun biodiversiteitsvoetafdruk met één standaarddeviatie.2

Bedrijven met de grootste gemiddelde biodiversiteitsvoetafdruk in de waardeketen waren bedrijven die actief zijn in sectoren zoals detailhandel en groothandel, papier en bosbouw en voeding.

Tot de sectoren met de kleinste voetafdruk behoorden recreatie, diensten en onderwijs.

Deze verhoging van de premie vond plaats tussen de twee COP-biodiversiteitstops, in de Chinese stad Kunming in oktober 2021 en in Montreal in december 2022. Op die bijeenkomsten bereikten regeringen overeenstemming over het baanbrekende Global Biodiversity Framework (GBF), dat volgens onderzoekers zowel het bewustzijn van beleggers over het verlies aan biodiversiteit als het vooruitzicht op toekomstige regelgeving heeft vergroot.

“Onze bevindingen suggereren dat beleggers ervan uitgaan dat nieuwe regelgeving zich zal richten op bedrijfsactiviteiten met een grote biodiversiteitsvoetafdruk. Als gevolg van de daarmee samenhangende beleidsonzekerheid begint er een premie voor de biodiversiteitsvoetafdruk te ontstaan”, aldus de studie.

“Wij bevestigen (vorige onderzoeken) dat ESG-risico’s steeds meer worden geprijsd en tonen dit aan voor wat nu, naast klimaatverandering, het belangrijkste ESG-onderwerp is onder institutionele beleggers.”

Het GBF bevat een doelstelling die grote bedrijven en financiële instellingen verplicht om hun impact op de biodiversiteit op te volgen en openbaar te maken, evenals de risico’s die ze lopen als gevolg van biodiversiteitsverlies.3

Deze vereisten gelden voor de hele waardeketen van een bedrijf. Voor financiële instellingen gelden de bepalingen ook voor beleggingen4.

De in Europa gevestigde onderzoekers stelden ook vast dat bedrijven met een grote biodiversiteitsvoetafdruk in de drie dagen na de bijeenkomst in Kunming een cumulatieve daling van de aandelenkoers van 1,18 procent kenden in vergelijking met aandelen met een kleine voetafdruk, vergeleken met de drie dagen ervoor.

Ontstaan van een risicopremie
Uit ander onderzoek blijkt dat de risicopremie voor biodiversiteit mogelijk al in 2010 bestond.

In een werkdocument van het National Bureau of Economic Research werden jaarrekeningen en jaarverslagen van bedrijven geanalyseerd van 2010 tot 2020. Daaruit bleek dat bedrijven die meer blootgesteld waren aan biodiversiteitsrisico’s hun aandelenkoersen zagen dalen in vergelijking met andere bedrijven wanneer het biodiversiteitsrisico toenam.5

Om te bepalen in welke mate biodiversiteitsrisico’s in de aandelenkoersen werden verwerkt, voerden de onderzoekers een tweeledige studie uit.

Ten eerste bouwden ze een op nieuws gebaseerde maatstaf voor het biodiversiteitsrisico met behulp van een model voor natuurlijke taalverwerking.

Vervolgens stelden ze modelaandelenportefeuilles samen langs sectorlijnen en groepeerden ze die volgens wat de onderzoekers beschouwden als hun blootstelling aan biodiversiteitsrisico’s.

De portefeuilles hadden longposities in sectoren met een lage blootstelling aan biodiversiteitsrisico’s – zoals halfgeleiders, software en communicatiediensten  – en shortposities in sectoren met een hoge blootstelling aan biodiversiteitsrisico’s – waaronder energie, nutsbedrijven en vastgoed.

Onderzoekers veronderstelden dat als het biodiversiteitsrisico geprijsd is, het rendement van deze op biodiversiteitsrisico’s gesorteerde portefeuilles zou moeten meebewegen met hun geaggregeerde biodiversiteitsnieuwsindex, waardoor ze zich effectief zouden gedragen als een afdekkingsportefeuille voor het biodiversiteitsrisico.

De correlaties tussen het rendement van deze afdekkingsportefeuille en hun biodiversiteitsrisico-index waren positief tot 0,2 — een patroon dat volgens de onderzoekers groot was en vergelijkbaar met de patronen die door klimaatafdekkingsportefeuilles werden verkregen wanneer ze werden geëvalueerd tegen geaggregeerd klimaatnieuws. Dit geeft aan dat biodiversiteit een even belangrijke risicofactor aan het worden is als klimaatverandering.

Negatieve rendementsverwachtingen
Een groep onderzoekers onderzocht bedrijven in sectoren met een grote biodiversiteitsvoetafdruk – bedrijven die meer afhankelijk zijn van ecosysteemdiensten en natuurlijk kapitaal, zoals de landbouw. Zij stelden vast dat beleggers een hogere compensatie eisen voor het aanhouden van bedrijven die een impact hebben op de biodiversiteit. 

De Franse onderzoekers vonden een ‘negatieve en significante’ impact op hun verwachte aandelenrendement, of het verwachte gemiddelde rendement van aandelen berekend op basis van optieprijzen.⁶

“Deze resultaten tonen aan dat, net als bij het koolstofrisico, de markten verwachten dat biodiversiteit de komende jaren een belangrijke risicofactor zal worden, met name voor bedrijven die het meest afhankelijk zijn van exploitatie op basis van de natuur”, aldus het werkdocument. 

Premie in obligatiemarkten
Een andere studie toont de opkomst van het biodiversiteitsrisico in vastrentende markten aan.

Onderzoekers uit Ierland, Frankrijk en Zwitserland vergeleken de Credit Default Swaps (CDS) of de kosten van het verzekeren van schuld tegen wanbetaling, voor een looptijd tussen één en tien jaar.7

Ze richtten zich op de infrastructuurindustrie, een sector die cruciaal is in de aanpak van de drievoudige planetaire crisis van klimaat, verlies van biodiversiteit en vervuiling en die ook verantwoordelijk is voor bijna 90 procent van alle kosten van klimaatadaptatie.8

Zij stelden vast dat bedrijven met een beter beheer van het biodiversiteitsrisico tot 93 basispunten betere relatieve langetermijnfinancieringsvoorwaarden hadden dan de slechtste (zie Afb. 2).

Bovendien toonden de resultaten aan dat het verschil groter was over langere leenperiodes – of de hellingshoek die één tot 10 jaar laat zien – dan over die van één tot vijf jaar. Deze afvlakking van de CDS-curve, zo concludeerden de onderzoekers, wijst erop dat beleggers die risico’s als langetermijnproblemen beschouwen.

“Om bedreigde soorten te beschermen of natuurlijke habitats te behouden, kunnen wetten die bijvoorbeeld de aanleg van wegen of spoorlijnen in beschermde gebieden verbieden, leiden tot hoge extra kosten voor bedrijven die in deze sector actief zijn”, aldus de studie.

Onderzoekers gaven aan dat wetgeving die de opruimingskosten voor bedrijven al internaliseert wanneer ze on- of off-site vervuilen, zoals de Amerikaanse Clean Air Act, een van de redenen voor dit fenomeen kan zijn.

Biodiversiteit: geen business as usual
De groeiende reeks onderzoeken die de financiële materialiteit van biodiversiteitsverlies aantonen, legt de complexiteit en kosten van de netto-nultransitie bloot.

Het prijsmechanisme voor biodiversiteitsrisico’s is een complex fenomeen dat zich in de loop der tijd zal ontwikkelen.

Toch betekent dit niet dat bedrijven en beleggers het zich kunnen veroorloven om biodiversiteitsverlies als risicofactor te negeren. Integendeel.

De Taskforce for Nature-Related Financial Disclosures (TNFD), een brancheorganisatie die financiële instellingen en bedrijven vertegenwoordigt met activa van meer dan 20 biljoen dollar, heeft onlangs een reeks van 14 aanbevelingen voor openbaarmaking gelanceerd die zijn afgestemd op het GBF. Meer wijzigingen in de regelgeving zullen zeker volgen. 

Dit alles betekent dat biodiversiteitsrisico’s een belangrijk onderwerp van discussie zullen worden in de bestuurskamers van bedrijven over de hele wereld. Het is in ieder geval al een belangrijke financiële variabele, die van invloed is op de manier waarop bedrijven hun activiteiten uitvoeren en hoe beleggers hun kapitaal toewijzen. 

[1] Garel, A. et al, Do Investors Care About Biodiversity? (26 mei 2023). Swiss Finance Institute Research Paper No. 23-24, European Corporate Governance Institute – Finance Working Paper No. 905/2023 https://ssrn.com/abstract=4398110
[2] De biodiversiteitsvoetafdruk werd berekend met behulp van een maatstaf op basis van een op soorten gebaseerde indicator van de integriteit van de biodiversiteit.
[3] https://www.cbd.int/article/cop15-cbd-press-release-final-19dec2022
[4] Lees voor meer informatie ons gerelateerde artikel: https://am.pictet/en/globalwebsite/global-articles/2023/expertise/thema…
[5] Giglio, S. et al, Biodiversity Risk (4 april 2023). https://www.nber.org/papers/w31137
[6] Coqueret, G. and Giroux, T.  A Closer Look at the Biodiversity Premium (21 juli 2023). https://ssrn.com/abstract=4489550
[7] Hoepner, A. et al, Beyond Climate: The Impact of Biodiversity, Water, and Pollution on the CDS Term Structure (8 februari 2023). Swiss Finance Institute Research Paper No. 23-10, Michael J. Brennan Irish Finance Working Paper Series Research Paper No. 23-4 https://ssrn.com/abstract=4351633
[8] https://www.unep.org/resources/report/infrastructure-climate-action
[9] https://www.bis.org/publ/bppdf/bispap130.pdf