In een door klimaatzorgen gedreven kapitaalcyclus kunnen bedrijven, die het milieu prioriteit geven en duidelijke klimaatstrategieën formuleren.
Uitgroeien tot marktleiders. Op deze manier kunnen zij langetermijnwaarde creëren voor beleggers.
De 19.500 wetenschappelijke publicaties uit 2021 die een zoekopdracht met de term “disruptive innovation” op de zoekmachine Google Scholar oplevert, zou ten onrechte de indruk kunnen krijgen dat industrieën voortdurend aan disruptie onderhevig zijn. Echt ontwrichtende innovaties, degene die de structuur van een industrie fundamenteel veranderen, zijn schaars, volgens de bedenker van de ontwrichtende innovatietheorie Christian M. Clayton.
Innovaties zijn nieuwe manieren om goederen of diensten te leveren aan mensen (of zij nu individuen, bedrijven of regeringen zijn). Ontwrichtende innovaties zijn innovaties die bestaande manieren om die goederen en diensten te leveren verdringen, gewoonlijk door meer gemak, meer keuze, meer flexibiliteit en vaak ook een betere waarde te bieden. De disruptors creëren vaak grotere markten - nieuwe of oude. Gevestigde bedrijven die niet mee innoveren vallen vaak buiten de boot.
Het meest relevante element van Claytons ontwrichtende innovatietheorie voor beleggers gaat over het “dilemma van de innovatie”, legt Raj Shant, portefeuillespecialist bij Jennison Associates (een divisie van PGIM) uit. Marktleiders die geconfronteerd worden met een ontwrichtende innovatie in hun sector staan voor een lastige beslissing: omarmen ze de innovatie en kannibaliseren ze hun bestaande (vaak zeer winstgevende) markt? Gevestigde belangen binnen de onderneming zullen zich vaak verzetten tegen dergelijke investeringen en tegen de ingrijpende verstoringen en ontwrichtingen waartoe deze kunnen leiden.
De nieuwkomer staat niet voor een dergelijk dilemma, heeft geen tegengestelde interne gevestigde belangen en is dus vrij om de innovatie volledig uit te buiten.
Netflix
Er zijn talloze voorbeelden van industrieën (LED versus de gloeilamp, smartphone versus Nokia & RIM (de eigenaar van Blackberry, General Motors en de elektrische auto) die met dit dilemma te maken hebben gehad. Een actueel voorbeeld is Netflix. Netflix richtte zich aanvankelijk op een niche met een uitgebreide collectie oude kwaliteitsfilms die uitsluitend online konden worden besteld; de dvd’s werden per post geleverd. Op die manier kaapte het marktaandeel weg van de marktleider, videoketen Blockbuster, die alle kosten had van zijn fysieke winkelketen. Toen het internet verbeterde en algemeen werd omarmd, stopte het bedrijf met de bezorgdienst en bracht het zijn hele aanbod online. Ten slotte introduceerde Netflix een abonnementsmodel: onbeperkt streamen voor een vast bedrag per maand.
Toen Blockbuster verdween, kwam Netflix in een andere concurrentiestrijd terecht met tv-zenders en filmstudio’s. Netflix biedt consumenten de kans te kijken wat ze willen, wanneer ze willen, waar ze willen en op welk apparaat ze maar willen. De tv-zenders en filmstudio’s deden er jaren over om de existentiële bedreiging van de streamingdiensten in te zien - sommige worden er nu pas wakker.
Het bedrijfsmodel is een belangrijke bron van het concurrentievoordeel. Netflix biedt niet alleen unieke klantwaarde; het model biedt het bedrijf ook unieke kennis over kijkgedrag en investeerders een voorspelbare cashflow,’ aldus Shant.
Ontwrichtende innovatie en seculaire groei
Hoewel disruptieve innovatie in het geval van Netflix waarde betekende voor investeerders (Netflix-aandelen stegen tussen 2008 en 2021 van negen dollar naar 506 dollar), is het geen gegeven. Opensourcecode en peer-to-peer technologie zijn voorbeelden van innovaties die waarde opleveren voor klanten, maar niet voor de bedrijven die ermee pionierden en hun investeerders. ‘Een innovatie moet daarom een vorm van bescherming tegen concurrentie hebben, bijvoorbeeld door een netwerkeffect, schaalvoordelen en/of octrooien om hun innovaties te gelde te kunnen maken’, zegt Shant.
Het herkennen van ontwrichtende innovatie begint met het analyseren van een industrie. Wat is de structuur, wie innoveert er en hoe? ‘Een goed voorbeeld van een sector die rijp is voor disruptie is de financiële sector, waar veel geld wordt verdiend aan veel relatief eenvoudige diensten en weinig concurrentie en innovatie is. Het biedt ruimte voor innovatie en disruptie, van spelers zonder grote historisch winstgevende markten die het risico lopen te kannibaliseren: fintech,’ zegt Shant.
‘Een prachtig citaat in dit verband is dat van de bioloog Charles Darwin: het zijn niet de sterksten of slimsten, maar zij die zich het beste aanpassen aan hun omgeving die overleven,’ zegt Shant. Hij vervolgt: ‘Welke bedrijven denken na over nieuwe technologieën en welke investeren er echt in? Welke bedrijfsmodellen zijn het meest aanpasbaar?
De echte rechters
Wie kunnen het beste beoordelen welke bedrijven het best zijn aangepast aan de toekomst? ‘De mensen die in vermogensbeheer aan de knoppen draaien, zijn vijftigers zoals ik. Wij staan ver af van de realiteit van millennials en andere digital natives, wij maken de grote trends van morgen niet. Het is dus een goed idee voor oude mannen zoals ik naar de gegevens te kijken: zowel conventionele gegevens als alternatieve data.