Er lijkt een terugtrekkende beweging in de beleggingswereld te ontstaan waarin het toch wel weer mogelijk zou moeten zijn om in controversiële sectoren te gaan beleggen, zoals wapens, kernenergie en olie.

Het gaat nog niet zover dat beleggers helemaal in de richting van vice industries gaan. Dit zijn industrieën waarvan de activiteiten moreel in twijfel kunnen worden getrokken of die te maken krijgen met uitdagingen op het gebied van financiering of regelgeving vanwege sociale afkeuring.

Het bekende beleggingsfonds, het VICE Fund, belegt al sinds eind 2002 in deze sectoren. Te denken valt daarbij aan beleggingen in alcohol-, defensie-, gok- en tabak bedrijven. Leveren deze controversiële sectoren eigenlijk wel rendement op voor de langetermijnbelegger?

ESG beleggen weer minder mainstream 

De afgelopen jaren werd het beleid ten aanzien van beleggingen in controversiële industrieën steeds strikter bij professionele beleggers, zoals pensioenfondsen en verzekeraars. Het beleid was gericht op steeds meer duurzame, groene en sociale beleggingen.

Ook grote Amerikaanse investeerders gingen in deze trend mee wat in de VS echter wel van korte duur was. Veel vermogensbeheerder pasten daar hun hun duurzaamheidsbeleid al weer snel aan. Amerikanen hebben sowieso nog steeds vrij weinig affiniteit met ESG beleggen.

In Engeland zag je ook al eerder een terugtrekkende beweging waarbij eerder fossiele beleggingen uit den boze waren. Echter, toen tijdens de oorlog in Oekraïne olie en gasprijzen fors omhoog gingen, gingen veel van die principes van de Engelse belegger weer overboord, aangezien ze bang waren rendement te missen.

Nu komen er steeds meer artikelen uit waaruit blijkt dat ook de eerste Europese beleggers een terugtrekkende beweging maken. De huidige geopolitieke spanningen en een polarisatie van het Europese politieke speelveld zijn oorzaken hiervan. Ook de energietransitie gaat langzamer dan verwacht en als gevolg van een politieke verschuiving in veel Europese landen worden veel ‘groene’ maatregelen teruggedraaid of versoberd.

Ook komen er sinds de oorlog in Oekraïne steeds meer geluiden dat we toch ook moeten investeren in defensie om onszelf te kunnen verdedigen mocht er een oorlog uitbreken. Tenslotte wordt het argument van afdekking tegen geopolitieke risico’s genoemd. Controversiële wapens zoals landmijnen en clusterbommen blijven bij de meeste partijen uitgesloten, maar t.a.v. exposure naar kernwapens blijkt soms geen no go area meer te zijn. De vraag blijft uiteraard wel of je hier als belegger geld aan wilt verdienen.

Defensie-aandelen: gemengd rendement met meer risico

Het afgelopen jaar hebben defensie-aandelen het erg goed gedaan op de beurs. In eerste instantie was er de oorlog in Oekraïne en vervolgens ook de oorlog en spanningen in het Midden-Oosten. Met name de Oekraïne-Rusland-oorlog heeft er voor gezorgd dat Europese landen hun defensiebudgetten flink hebben opgeschaald waarvan defensiebedrijven profiteren.

Toch zijn er maar weinig beursgenoteerde bedrijven waarmee je als belegger echt defensie-exposure koopt. Zeker in Europa zijn dit maar een handvol bedrijven. Veelal zijn het ook nog eens bedrijven die naast een defensietak ook een nog veel grotere luchtvaartak hebben. De aandelenkoersen van deze bedrijven worden dan ook niet gedreven door hun defensie-exposure. Desondanks zitten deze bedrijven vaak wel in een defensie-ETF.

Wanneer je echt alleen in defensie wilt beleggen, blijven er ook wereldwijd niet veel bedrijven over. Het langetermijnrendement van defensie-aandelen laat een gemengd beeld zien. Er zijn een aantal (Amerikaanse) defensie bedrijven dat een goede winstgevendheid heeft en ook langjarig bovengemiddeld gepresteerd heeft op de beurs, maar ook een aantal dat hele lage marges behaalt en ondanks de hoge vraag in de sector op de beurs is achtergebleven.

“Wanneer je echt alleen in defensie wilt beleggen, blijven er ook wereldwijd niet veel bedrijven over”

Daar komt bij dat deze bedrijven over het algemeen een hoog risicoprofiel hebben. Het aantal bedrijven in de defensie industrie dat betrokken is geweest bij omkoping/corruptie is talrijk. Hierbij is de grootste klant veelal de overheid. Je bent dus afhankelijk van de overheidsbudgetten die ook weer omlaag kunnen wanneer oorlogsdreiging afneemt.

“Vanuit diversificatie-oogpunt kan de defensiesector een zinvolle toevoeging zijn”

Vanuit diversificatie-oogpunt kan de defensiesector een zinvolle toevoeging zijn, want bij toenemende geopolitieke spanningen zullen deze bedrijven het relatief beter doen. Nadeel is echter dat er maar weinig kwalitatieve goede defensiebedrijven te vinden zijn.

Energie: achterblijver op langere termijn

Voor de langetermijnbelegger zijn de rendementen van de energiesector wereldwijd al jaren teleurstellend. Alleen wanneer we de rendementen bekijken van de MSCI energy index vs de MSCI World, dan presteerde de energie sector in de afgelopen 3 jaar duidelijk beter dan de MSCI World. Dit rendement werd in 2022 gemaakt toen Rusland de gaskraan naar Europa dichtdraaide en de gasprijs zeer sterk steeg. De energiesector presteerde in dat jaar zo’n 65% beter dan de MSCI World. Sindsdien presteert de sector duidelijk minder goed.

Wanneer je naar een langere periode kijkt (5, 10 en 20 jaar) dan blijft de sector fors achter bij het marktgemiddelde en zijn er maar weinig periodes waarin de sector relatief beter presteert dan de MSCI World, waardoor het diversificatie-argument niet opgaat. Dit komt ook omdat de winstgevendheid van deze bedrijven over het algemeen laag is en er een grote afhankelijkheid van de olieprijs is.

“Er zijn maar weinig periodes waarin de energiesector relatief beter presteert dan de MSCI World”

Kernenergie: profiteert van sterke vraag

Nu de vraag naar elektriciteit wereldwijd door het dak gaat, enerzijds als gevolg van de elektrificatietrend maar ook als gevolg van de energie slurpende datacenters die o.a. voor AI gebruikt worden, wordt de roep om kernenergie steeds groter. Ook zien steeds meer landen het als alternatief voor fossiele energie, waarbij geen CO2 wordt uitgestoten.

In de VS zijn de afgelopen jaren veel reactoren gesloten. Nu wordt er gekeken of deze weer aangezet kunnen worden. Om hiervan op de beurs te profiteren zijn er enkele nutsbedrijven in de VS die veel kernenergie-exposure hebben. Deze aandelen hebben het de afgelopen tijd heel goed gedaan, aangezien zij profiteren van contracten die steeds meer bedrijven afsluiten om hun AI datacenters op te laten draaien.

Eindoordeel

Over het algemeen blijven controversiële sectoren op lange termijn achter bij het marktgemiddelde. Dit geldt met name voor beleggingen in energie en tabak, al zien we ten aanzien van tabak geen terugtrekkende beweging van (Europese) beleggers.

“Over het algemeen blijven controversiële sectoren op lange termijn achter bij het marktgemiddelde”

Tevens is het lastig om überhaupt exposure te krijgen naar defensie of kernenergie, aangezien het aantal beursgenoteerde bedrijven dat hier volledig op gericht is, erg beperkt is.

Het gaat dus ook maar om een klein deel van het wereldwijde beleggingsuniversum. Hierbij neemt het risicoprofiel van de bedrijven waarin belegt wordt toe. Daarnaast is ook de timing om in de vice industries te stappen cruciaal, aangezien beleggingen (energie, defensie) veelal gevoelig zijn voor geopolitieke spanningen, die ook weer kunnen verdwijnen, dus lastig te voorspellen zijn.

De informatie in deze column is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen.