Na lange tijd steeg de rente de afgelopen weken licht. Kunnen we dit toeschrijven aan het feit dat Trump de Amerikaanse verkiezingen won of aan iets heel anders? En belangrijker, is het de eerste stap richting een rente die voor langere tijd een stijgende lijn vertoont?

Komt Trump zijn belofte na?

Donald Trump beloofde in zijn verkiezingscampagne lagere belastingen en investeringen in de infrastructuur, die de economie een positieve slinger zullen geven. Toen hij de verkiezingen daadwerkelijk won, steeg de rente licht op basis van die beloftes. Het feit dat Trump het zowel in de Senaat als in het Huis van Afgevaardigden voor het zeggen krijgt, droeg daaraan bij.



Als Trump straks het Witte Huis betrekt en aan de slag gaat, zal blijken of hij zijn grootse plannen uitvoert. En als hij dat doet, zal de Amerikaanse economie dan groeien met hogere rentes tot gevolg? Onze inschatting is dat de Amerikaanse Centrale Bank dan ook haar opkoopprogramma afslankt, waarmee de economie vanuit twee kanten aangewakkerd kan worden.



Wat gaat de ECB doen?

Al jaren besparen de Europeanen waar mogelijk en investeren ze minimaal. Het gevolg: een lage rente op de kapitaalmarkten en kwakkelende economieën. De Europese Centrale Bank verlaagde daarom de al lage rente om zo de economie te stimuleren. Toen dat onvoldoende bleek, besloot de ECB maandelijks tientallen miljarden euro’s aan obligaties op te kopen om zo de rente nog verder te verlagen, de economie te stimuleren en de inflatie aan te wakkeren.



Vooralsnog zegt de ECB dit beleid te continueren, ook al is het doel (1 tot 2 procent inflatie) nog altijd niet gehaald. De Europese banken zien het wel zitten als het opkoopprogramma stopt en de rente weer gaat stijgen. Als Trump zijn ideeën in praktijk gaat brengen, kan dat een reden voor de ECB zijn om haar bemoeienis te verminderen. Daar staat tegenover dat Europa met spanning uitkijkt naar de verkiezingen in onder andere Frankrijk en Duitsland. Wellicht kan de uitkomst van deze verkiezingen toch nog voor meer onrust zorgen en de ECB dwingen anders te besluiten.



Wat betekent dit voor uw fonds?

Een stijgende rente zorgt in principe voor stijgende dekkingsgraden en lijkt daarom gunstig voor pensioenfondsen. Immers, de obligaties dalen in waarde, maar de verplichtingen dalen sneller, afhankelijk van de hoogte van de renteafdekking. Bovendien kan de stijgende rente en de daarmee gepaard gaande groeiende economie een gunstig effect hebben op de waarde van aandelen en de winsten van bedrijven.



Veel pensioenfondsen zetten hun risicoruimte nu in om te kunnen profiteren van een stijging van zakelijke waarden (zoals aandelen) en een stijging van de rente met als doel: herstel van de dekkingsgraden. Maar als een rentestijging aanzienlijk is of snel plaatsvindt, kan dat ook negatief uitpakken voor pensioenfondsen. Allereerst doordat het pensioenvermogen daalt als gevolg van de afnemende waarde van obligaties. Ten tweede omdat het nooit zeker is hoe aandelen zullen reageren op een rentestijging: er kan ook flinke daling plaatsvinden. Kortom: het effect voor aandelen is de onzekere factor.



Welke beleggingscategorieën zijn nu een goede keuze?

Dit wordt het klimaat waarin vastgoed, grondstoffen, goud en bedrijfsobligaties het goed zouden kunnen doen. De huidige lage rente heeft een gunstig effect gehad op lange nominale staatsobligaties, voornamelijk vanwege de lange looptijd. Ook voor sommige aandelen pakt de lage rente gunstig uit.

Gaat de rente daadwerkelijk stijgen? Dan kunnen alle reële beleggingscategorieën een goede keuze zijn. Dit soort categorieën hebben baat bij groei en inflatie.



Waar doet u nu goed aan?

Vooropgesteld: elk pensioenfonds is anders en vereist maatwerk. Maar door de bank genomen leveren lange staatsobligaties nu op termijn niets meer op. De kans op verlies wordt steeds groter. Afbouwen van de portefeuille kan dan ook het devies zijn.



We schatten in dat de Europese rentes langzaam stijgen, waar dat in de VS met een schok zal gaan. De ECB maakte op 8 december bekend haar beleid te continueren, maar vanaf maart 2017 heel langzaam af te bouwen. Gemiddeld genomen kunnen we zeggen: als er ruimte is, kijk dan eens goed naar de matchingportefeuille en de weging van zakelijke waarden. En natuurlijk bent u altijd welkom om hierover met ons door te praten.

Deze tekst is onderdeel van de nieuwsbrief ‘Nu, Institutioneel’ van Kempen Capital Management.



Kempen Capital Management N.V. (KCM) heeft een vergunning als beheerder van diverse beleggingsinstellingen en voor het verlenen van beleggingsdiensten en staat onder toezicht van de Autoriteit Financiële Markten.