Marie Niemczyk, Head of Insurance Relations bij Candriam, legt uit waarom ESG aan belang wint bij institutionele beleggers.

Waarom wordt ESG steeds belangrijker voor institutionele beleggers?

Iemand die duurzaamheidsvraagstukken en ESG-factoren negeert, stelt zijn beleggingen mogelijk bloot aan ongewenste risico’s. Duurzaamheidsrisico’s zoals de klimaatverandering kunnen namelijk een negatief effect hebben op de waarde van de activa die zich in een beleggingsportefeuille bevinden. Die negatieve invloed doet zich rechtstreeks voelen via de fysieke gevolgen van de klimaatverandering of als gevolg van de energietransitie. De klimaatverandering kan dus tot onderbrekingen van de toeleveringsketen leiden, die op hun beurt financiële verliezen voortbrengen. Bedrijven die zich niet aan de transitie naar een koolstofarme economie aanpassen, dreigen zogenaamde gestrande activa te worden. Ze lopen ook een reputatierisico. Bedrijven met milieu-, sociale of governanceproblemen kunnen onbedoeld de voorpagina’s halen. Een nog opvallender tendens op dit punt is dat zelfs de investeerders in controversiële bedrijven in een slecht daglicht komen te staan. Maar behalve die risico’s en het verlangen ze te vermijden erkennen beleggers steeds vaker dat ESG een aantal kansen schept.

Europa loopt voor in de aanpak van ESG-kwesties. Welke rol is er weggelegd voor de groeilanden?

We hebben het vaak over de vraag of de combinatie van ESG en groeilanden zinvol is voor institutionele beleggers. Door de lage rentes willen ze immers hun beleggingen geografisch diversifiëren. Aan de ene kant lijken de groeilanden minder geschikt voor een ESG-benadering, omdat er minder betrouwbare gegevens zijn, en de eigendomsstructuren, de openbaarmakings- en governancenormen anders zijn. Aan de andere kant zijn de ESG-risico’s misschien groter in de groeilanden en kan men betere beleggingsresultaten behalen door die risico’s te vermijden. Om dat vraagstuk op te lossen, hebben we de ontwikkeling van groeilandaandelen tussen 2008 en 2018 onderzocht. Uit ons onderzoek bleek dat wanneer men ESG-criteria hanteerde voor beleggingen in de groeilanden, dit een positief effect had op de voor risico gewogen prestaties. Verder gingen we na wat een ESG-degradatie betekent voor de prestaties van een aandeel. Blijkbaar presteren aandelen die uit het ESG-geschikte universum vallen, doorgaans zwak gedurende één tot drie jaar na de degradatie. Het lijkt dus inderdaad zinvol te zijn om rekening te houden met ESG-factoren wanneer men in groeilanden belegt. Maar er is een gespecialiseerd onderzoeksteam nodig om ESG-factoren op een genuanceerde manier te beoordelen voor de groeilanden.

De regelgeving maakt het beleggingsuniversum uiteindelijk kleiner. Beleggers zitten wellicht met veel vragen …

Door sommige ESG-risico’s uit te sluiten of te verkleinen, wijzigt men niet alleen de portefeuilles, maar creëert men ook aanzienlijke voordelen. Daarom vragen steeds meer beleggers naar ESG-strategieën. De besluitvormers bij verzekeringsmaatschappijen en pensioenfondsen beseffen meer en meer dat ESG een meerwaarde kan zijn op het vlak van risicobeheer en zo de beleggingsresultaten kan verbeteren. Toch past niet elke benadering en implementatiemethode bij iedereen. We helpen onze cliënten om de juiste oplossing te vinden. Die gaan van een uitsluitingsbeleid, een best-in-universe- of integratiebenadering tot een verkleining van de koolstofvoetafdruk van portefeuilles en impactbeleggen. De regelgeving zorgt ook voor meer transparantie en openbaarheid. Laten we de Europese verordening betreffende informatieverschaffing over duurzaamheid in de financiëledienstensector (de Sustainable Finance Disclosure Regulation, of SFDR) als voorbeeld nemen. Die verplicht deelnemers aan de financiële markt in de EU, met inbegrip van verzekeraars en pensioenfondsen, om hun ESG-risico’s bekend te maken, net als de mogelijke nadelige gevolgen op ESG-factoren, en dat zowel voor de entiteit als voor het product. De verordening is dus een belangrijke drijfkracht achter de aanname van ESG-criteria. Ze moedigt sommige verzekeraars aan om na te denken over de mogelijkheden die duurzaam beleggen biedt op het vlak van productontwikkeling en commerciële positionering.

Beleggers treden in dialoog met bedrijven zodat ze zeker een duurzame waarde creëren. Welke opmerkingen hebben ze? Staat het management daarvoor open en probeert het om de aangehaalde problemen te verhelpen?

Op het gebied van rentmeesterschap vertrouwen we op twee pijlers. Ten eerste, dialoog. We gaan dan direct een gesprek aan met het bedrijf. Daarnaast voeren we samen met andere vermogensbeheerders een dialoog met bedrijven via gezamenlijke initiatieven. Bij de directe dialoog concentreren we ons op specifieke kwesties in drie domeinen: de energietransitie, eerlijke werkomstandigheden en de bedrijfsethiek. Door veel te communiceren en bewust en kritisch te luisteren, kunnen wij, als beleggers, zowel voor verandering zorgen als beter begrijpen waarom een bedrijf op een bepaalde manier handelt op het gebied van bijvoorbeeld ‘E’-factoren. Dat is niet altijd helemaal duidelijk uit publiek beschikbare informatie. Bovendien en heel belangrijk is dat we bedrijven aanmoedigen om betere beleidslijnen en praktijken aan te nemen. De tweede pijler van rentmeesterschap is stemmen, dat wil zeggen: actief deelnemen aan het stemproces. Bij Candriam laten we onze stem al lang horen als actieve aandeelhouder en hebben we ons proxy-votingbeleid in 2003 geformaliseerd. Door een open, eerlijke dialoog aan te gaan en actief deel te nemen aan stemmingen en aandeelhoudersresoluties, willen we bedrijven mee motiveren om hun ESG-prestaties te verbeteren.

Vooral de ethiek van een bedrijf is de voorbije jaren steeds belangrijker geworden voor consumenten en beleggers. Met welke elementen houdt Candriam rekening?

Met allerlei zaken! Gelijke kansen voor vrouwen en mannen, lobbying, in het bijzonder door grote bedrijven, de beloning van de directieraad, de rol van de vakbonden, de dialoog tussen de vakbonden en de werknemers, de interactie met leveranciers en de prijszetting – bijvoorbeeld bij farmaceutische groepen – we nemen al die aspecten onder de loep. Veel beleggers kijken nu heel zorgvuldig naar de activa waarin ze beleggen, en dragen tegelijk de extra lasten van een sterker risicobeheer en meer regelgeving.

Hoe gaat de sector daarmee om?

Eigenlijk verdienen institutionele beleggers, zoals pensioenfondsen en verzekeringsmaatschappijen, onze bewondering voor de manier waarop ze de toenemende regelgeving en de nieuwe verplichtingen, zoals de nieuwe boekhoudnormen, de afgelopen jaren hebben verwerkt. Naast de lage rentes moeten zij nu ook een antwoord vinden op een hogere prijsdruk, die wellicht heeft geleid tot consolidatie en veranderingen in bedrijfsstructuren. Het is daarom belangrijk dat institutionele beleggers de juiste partner aan hun zijde hebben. En daarom hebben vermogensbeheerders hun aanbod moeten verbreden en aanpassen. Als we aantrekkelijke oplossingen willen bieden aan beleggers, die we bij Candriam als partners zien, dan moeten we niet alleen de regelgeving begrijpen, maar ze ook in onze beleggingsoplossingen opnemen. We moeten de boekhoudkundige verplichtingen in onze beleggingsoplossingen integreren. We moeten dus dezelfde reglementaire en boekhoudkundige taal spreken als verzekeringsmaatschappijen, pensioenfondsen en institutionele cliënten. We willen er zijn voor onze cliënten doorheen de hele waardeketen. We bespreken daartoe met onze cliënten welk ESG-beleid en welke strategieën het beste bij hen passen, en wat de eventuele gevolgen zijn voor de portefeuille als we die op een bepaalde manier opbouwen. Maar dat alles heeft zijn prijs … Gezien de lage rentes en de huidige coronacrisis moeten we heel goed nadenken over onze kostenefficiëntie en de kostenefficiëntie van onze beleggingsoplossingen. We moeten rendement opleveren en de kosten onder controle houden, ondanks de moeilijke omgeving.

Waarom zouden beleggers Candriam moeten overwegen?

We beschikken over heel wat expertise die interessant is voor institutionele cliënten. We zijn een middelgroot bedrijf, dat deel uitmaakt van een grote, financieel gezonde groep. Ondanks onze grootte zijn we flexibel en stellen we vlot de juiste teams samen om onze cliënten beleggingsoplossingen op maat aan te bieden. We hebben ook de juiste interne middelen ontwikkeld om institutionele cliënten te helpen. Denk daarbij aan deskundigen in verzekeringen, deskundigen in pensioenfondsen en onze eigen interne actuarissen, die de wereld van verzekeringsmaatschappijen en pensioenfondsen door en door kennen. Onze teams begrijpen wat onze cliënten nodig hebben, alsook hun financiële, reglementaire en boekhoudkundige beperkingen. Ten slotte – en niet onbelangrijk – hebben we bij Candriam een lange staat van dienst in ESG-beleggingen. Ons eerst duurzame fonds dateert immers al van 1996. In de loop van de tijd hebben we een alomvattend, intern ESG-onderzoek ontwikkeld, dat de sectorale expertise van ESG-analisten combineert met geavanceerde ESG-gegevens van gerenommeerde leveranciers. Op die manier bieden we het beste van twee werelden: ESG-expertise en bijzondere aandacht voor institutionele cliënten.