Een journalistieke traditie verdwijnt: vijftien jaar lang schreef Investment Officer rond de jaarwisseling over beleggingsfondsen die getipt werden door een aantal Nederlandse (private) banken. Daar komt nu een einde aan. Steeds minder banken wilden meewerken.
“De aanbevelingen gelden nadrukkelijk niet als een compleet portefeuilleadvies, maar als accenten binnen een goed gespreide portefeuille.” Deze formulering, of een soortgelijke, stond vijftien jaar lang in praktisch elk artikel met fondstips van banken op Investment Officer/Fondsnieuws. Het heeft niet mogen baten.
Vorig jaar liet InsingerGilissen weten niet meer mee te doen en enkele weken geleden gaf ABN Amro aan voor 2025 geen nieuwe tips meer aan te leveren. Toen waren er nog maar twee banken over, Van Lanschot Kempen en ING. Dat is te weinig om door te gaan, besloot de redactie.
Hét argument dat de banken geven om te stoppen is de verwijzing naar ‘breed portefeuillebeheer’. De fondstips ‘sluiten maar beperkt aan bij wat wij in de praktijk doen: brede portefeuilles beheren’, zo gaf InsingerGilissen vorig jaar als motivatie. En het team dat ABN Amro’s fondsportefeuilles beheert, schrijft nu: ‘Onze aanpak is gericht op het bouwen van evenwichtige klantportefeuilles en niet op kortetermijntips.’
De horizon was dus ook problematisch. Investment Officer maakte halfjaarlijks de balans op: pakten de aanbevelingen van de banken goed uit, wat betreft rendement? Maar banken geven natuurlijk nooit advies met 365 dagen als horizon. Soms wordt voor klanten een positie ingenomen omdat zich op dat moment een kans voordoet, en die positie wordt vervolgens weer gesloten als de kans gespeeld is. En soms worden thematische keuzes gemaakt met een veel langere horizon dan een jaar.
Een ranglijstje zo hier en daar
Bovendien gingen de jaarlijkse en halfjaarlijkse evaluaties van de tips ook wel eens gepaard met een ranglijstje zo hier en daar - naar goed journalistiek gebruik. Maar met dat “competitieve element” was niet altijd iedereen blij. Want de aandacht gaat dan al gauw uit naar alleen dat lijstje, terwijl de tips toch ook bedoeld waren om bijvoorbeeld aandacht te geven aan de manier waarop een bank managers selecteert.
Rabobank was al eerder afgehaakt, in 2017, nadat de rubriek een aantal jaren met zes deelnemers had gedraaid. Het argument om te stoppen was destijds met een heel ander argument: regelgeving. Toenmalig cio Han Dieperink kan zich desgevraagd nog herinneren dat het ging om een bredere definitie die de AFM ging hanteren voor “beleggingsaanbevelingen”. ‘Die werden toen dusdanig ruim omschreven, dat we het - in overleg met compliance - niet meer verantwoord vonden om mee te werken aan de fondstips.’
2009: ING, Van Lanschot Kempen, ABN Amro, Rabobank, Insinger de Beaufort
2014: Theodoor Gilissen sluit zich aan
2017: Rabobank valt af
2018: Insinger de Beaufor en Theodoor Gilissen gecombineerd
2023: InsingerGilissen valt af
Met zoveel tegenargumenten mag het een wonder lijken dat Investment Officer jaar op jaar de tips heeft kunnen publiceren. Maar zo erg was het dus ook weer niet: meewerken aan de rubriek was ook gewoon “leuk”, zo klinkt het bij fondsenselecteurs die hier in de loop der jaren bij betrokken waren. ‘Het bracht iets bijzonders, het was aardig om je ideeën te kunnen delen, leuk dat je die exposure kreeg’, zegt Paul Linssen bijvoorbeeld, die in 2014 als fondsenselecteur voor Theodoor Gilissen voor het eerst meewerkte. Ook ABN Amro zag zonder meer de positieve kanten. Senior fund advisor Jasper Segboer: ‘Als vorm van communicatie is het leuk, je geeft weer eens op een andere manier aan beleggers mee hoe de bank bepaalde accenten aanbrengt in de portefeuilles. En wij vonden het ook altijd leerzaam om te zien welke andere accenten de concullega’s legden.’
Kleur
Bob Homan, cio van ING, was meerdere jaren betrokken bij de fondstips. Hij vindt het jammer dat ze nu ten grave worden gedragen. ‘Het was een aardige manier om je brede strategie wat smoel te geven. Die zichtbaarheid was leuk, en je keuzes in het openbaar beargumenteren is ook heel leerzaam. En spannend tegelijk, want je wist natuurlijk dat die keuzes later ook zouden worden geëvalueerd.’
Natuurlijk hadden de fondstips hun beperkingen, zegt ook hij. ‘Je moest bijvoorbeeld kiezen of je voor het hoogste absolute rendement ging of voor de outperformance ten opzichte van een benchmark. En natuurlijk is een looptijd van een jaar erg kunstmatig. Op grond van die tips kun je natuurlijk geen gebalanceerde portefeuille samenstellen. Maar al met al: het gaf wat kleur, en dat kan de sector best gebruiken.’
Voor Linssen, inmiddels hoofd fondsenselectie voor alle Quintet-banken, gaven de “zakelijke” argumenten uiteindelijk echter de doorslag. ‘Als bank sta je voor beleggen voor de lange termijn en voor het denken vanuit een portefeuilleconstructie. Die elementen vond ik niet genoeg terugkomen in de fondstips en dat voelde altijd een beetje ongemakkelijk. Uiteindelijk kreeg dat de overhand.’