Duurzame beleggers kunnen al lange tijd profiteren van de lage kosten van indexbeleggen. ETF’s met een actieve indexstrategie geven hier een nieuwe draai aan, met duidelijke voordelen ten opzichte van traditionele duurzame indexfondsen, stelt Joep Spoor, senior business development manager bij BNP Paribas Asset Management. “Deze actieve ETF’s zijn flexibeler en bieden de mogelijkheid om net iets meer impact te bereiken dan de onderliggende index.”

Indexbeleggen is al jarenlang populair, zichtbaar aan de sterke groei van ETF’s en andere indexfondsen die een bepaalde index zoals de S&P 500, de Duitse DAX of de wereldwijde MSCI volgen. De verklaring voor dat succes? Waar veel actieve beleggers de index – hun benchmark – jaar-na-jaar niet weten te verslaan, bieden ETF’s gegarandeerd het rendement van een index. Ze zijn bovendien goedkoper dan een actieve manager die kosten moet maken voor analisten, research en dure beleggingsbeslissingen.

Indexfondsen volgen simpelweg een bepaalde index door dezelfde aandelen als in het indexmandje te selecteren. Daarom heet indexbeleggen ook wel passief beleggen, stelt Spoor. Met de komst van actieve ETF’s is dat beeld echter achterhaald. 

Actieve ETF’s combineren de lage kosten en spreiding van indexbeleggen met een strategie die probeert net iets beter te presteren dan de benchmark. 

In feite bieden ze dus iets meer rendement dan de index die ze volgen. Of net iets minder volatiliteit. Ook voor duurzame beleggers bieden deze actieve ETF’s een meerwaarde, namelijk in de zin dat ze een hogere ESG-score nastreven dan de onderliggende index, legt Spoor uit. 

Een strenge selectie van duurzame bedrijven 
Een actieve duurzame indexstrategie kan fijnmaziger en dynamischer werken omdat het niet enkel op uitsluiting hoeft te zijn gebaseerd. “Bij een standaard duurzame ETF worden bedrijven met een lage ESG-score in de index simpelweg uitgesloten,” legt Spoor uit. “Daarmee kunnen hele sectoren vrijwel geheel uit de portefeuille van de ETF verdwijnen, denk aan energie.” 

Een actieve indexstrategie biedt veel meer mogelijkheden en variatie voor een duurzaam raamwerk. Dat vereist wel research van een goede kwaliteit, stelt Spoor: “Wij richten onze strategie in op basis van continue ESG-scores van bedrijven. Dat is op basis van eigen research en een in-house selectie van de aandelen, waarmee we een echt duurzame selectie kunnen garanderen.  

Daarbij spelen de strenge eigen duurzame uitgangspunten van BNP Paribas AM een rol, maar natuurlijk ook die van klanten: binnen mandaten kunnen we zorgen voor een indexraamwerk waarmee klanten aan hun duurzame doelstellingen kunnen voldoen.”

Flexibiliteit verbetert
Een ander voordeel van actieve ETF’s is hun grotere flexibiliteit. “Op het moment dat je een standaardindex volgt, zit je doorgaans een kwartaal  vast aan de bedrijven in de index. Maar stel dat een bedrijf een grote milieuovertreding begaat, dan wil je daar als duurzame belegger toch liever eerder vanaf,” stelt Spoor.

Een actieve ETF kan maandelijks de aandelenselectie aanpassen, terwijl een standaardindex doorgaans eens per kwartaal wordt aangepast aan nieuwe informatie, ook een duurzame index.

Spoor: “Je bent bovendien altijd afhankelijk van de indexprovider. Die kan besluiten om een bedrijf toch in de index te laten. Is een overtreding echt zwaar, denk aan een grote milieuramp, dan kunnen we bij BNP Paribas AM zelfs al in een paar dagen het besluit nemen afscheid te nemen van het bedrijf.”

Spoor wijst erop dat deze slagkracht vooral belangrijk is voor institutionele beleggers: “Zij willen niet alleen duurzaam beleggen, maar eisen ook een zekere mate van risicobeheer binnen hun portefeuille. Een ESG-gerelateerd schandaal is een groot risico. Bij een actieve duurzame ETF nemen we de extra stap door voortdurend de duurzaamheidscriteria te monitoren en bedrijven actief te selecteren op basis van de nieuwste ESG-data.”

Outperformance in impact
Deze grotere vrijheid en flexibiliteit van een actieve duurzame ETF dient volgens Spoor één belangrijk doel: “Waar actieve ETF’s de markt willen outperformen qua rendement, willen we met duurzame juist een outperformance in ESG-score creëren. Dus meer impact, terwijl we er wel voor zorgen dat de afwijking van de oorspronkelijke index niet te groot wordt. Dat doen we door data continu te analyseren en bedrijven te screenen op ESG-criteria.”

Duurzaam beleggen gaat niet alleen over uitsluiten en selecteren, maar ook over invloed uitoefenen. Spoor wil daarbij het vooroordeel over indexbeleggen ontzenuwen dat engagement met bedrijven niet mogelijk is. “BNP Paribas AM is een actieve partij als het gaat om engagement. We nemen aandelen uit onze indexstrategieën wel degelijk mee naar aandeelhoudersvergaderingen en stemmen actief over bijvoorbeeld beloningen van het management en klimaatplannen. Nee, lang niet alle aanbieders van indexproducten doen dat. Maar als je kiest voor een duurzame asset manager, dan wordt die invloed doorgaans wél uitgeoefend.”

Kosten en rendement
Een belangrijk aspect bij ETF’s blijft de kostenstructuur. Spoor: “Een actief traditioneel beleggingsfonds heeft vaak een kostenratio van 50 tot 75 basispunten,” zegt Spoor. “Een actieve ETF zit rond de 20 basispunten. Dus het kostenaspect is een van de redenen waarom ook duurzame beleggers hierin interesse hebben.”

Het vergt een continue inspanning om de kosten laag te houden, erkent Spoor. “De kosten van actieve ETF’s liggen een stuk lager dan bij traditioneel actief beleggen, omdat je hier, net als bij andere ETFs geen leger analisten en dure research nodig hebt. Mijn verwachting is dat de kosten van actieve ETF’s verder zullen dalen, naarmate het marktsegment groter wordt. Zo kunnen we leveren wat nodig is: de zekerheid van een indexbelegging, tegen lage kosten, maar met uitzicht op impact outperformance.”

Luister de podcast: Actieve ETF’s zijn ook geschikt voor duurzame beleggers
In deze podcastaflevering gaat Marije Groen in gesprek met Joep Spoor, Senior Business Development Manager bij BNP Paribas Asset Management. Actieve ETF’s worden steeds populairder in de beleggingswereld. Maar hoe combineren deze fondsen indexbeleggen met hun strategie om net iets beter te presteren dan de markt? En kunnen actieve ETF’s ook een succesvolle duurzame strategie toepassen? Spoor legt uit hoe deze beleggingsvorm werkt, waarom steeds meer beleggers voor actieve ETF’s kiezen en hoe ESG-criteria worden toegepast om écht impact te maken.