De publicatie van het zogenaamde ‘Omnibus-pakket’ door de Europese Commissie op 26 februari heeft inmiddels veel stof doen opwaaien.
Met het pakket is de verwachte verlichting van de lasten onder de Europese duurzaamheidsregelgeving ingezet, met name met betrekking tot de Corporate Sustainability Directive (CSRD) en de Corporate Sustainable Due Diligence Directive (CSDDD). Dat lijkt een positieve boodschap voor het Europese bedrijfsleven, maar tegelijkertijd dreigt hiermee de duurzaamheidstransitie te vertragen.
Wat houdt het Omnibus-pakket in?
Het Omnibus-pakket heeft het doel de duurzaamheidsrapportages van Europese bedrijven en instellingen te vereenvoudigen en te verlichten. Duurzaamheidsrapportages, maar ook transitieplannen, zijn essentieel voor transitie naar een duurzame samenleving onder de Green Deal.
De meest in het oog springende voorstellen zien op aanpassingen in (i) de CSRD, (ii) CSDDD en de Europese taxonomie. Zo komen bepaalde bedrijven in aanmerking voor uitstel van de rapportageverplichtingen in het kader van die twee directives, naar 26 juli 2028. Daarnaast bevat het pakket enerzijds plannen om het aantal bedrijven dat onder deze wetgeving valt aanzienlijk te beperken, en anderzijds voorstellen om de inhoud van de rapportageverplichtingen te verlichten. Dat eerste is geen goed idee, dat laatste wel.
Beperken reikwijdte
De reikwijdte van de CSRD wordt fors beperkt. Alleen bedrijven met meer dan duizend werknemers en een balanstotaal van meer dan 25 miljoen euro of een omzet van meer dan 50 miljoen euro moeten voldoen aan de richtlijn, aldus het voorstel van de EC. Daarmee valt maar liefs 80 procent minder bedrijven onder de CSRD ten opzichte van de oude situatie: zevenduizend in plaats van vijftigduizend.
De keuze van de EC om een significant aantal bedrijven buiten de scope te laten van de CSRD en de Europese taxonomie is ingegeven om de lasten voor het Europese bedrijfsleven te verlichten en daarmee competitiever te maken. Maar vanuit duurzaamheidsoptiek moedigt de EC nu bedrijven aan een pas op de plaats te maken wat betreft de transitie naar duurzaam. Onder andere valt ook de verplichting weg om transitieplannen te maken. Daarbij wordt de data die benodigd is door andere partijen, waaronder financiële marktpartijen, aanzienlijk beperkt. Beperken van de reikwijdte van bedrijven onder de CSRD en Europese taxonomie verzwakt de gehele Green Deal.
Minder datapunten en due diligence verplichtingen
Ten tweede voorziet het Omnibus-pakket in een significante verlichting van rapportages onder de CSRD en due-diligenceverplichtingen. Zo worden de Europese duurzaamheidsrapportagestandaarden (ESRS) versimpeld door veel minder datapunten verplicht te stellen en mogen bedrijven die onder de CSRD dan wel de CSDDD vallen veel minder duurzaamheidsgegevens opvragen van partijen binnen hun waardeketen. Ook zullen er voorlopig geen sectorspecifieke rapportagestandaarden komen.
In het kader van de CSDDD worden de due-diligenceverplichtingen aanzienlijk verlicht doordat bedrijven die hieronder vallen in principe alleen diepgaand due-diligence-onderzoek hoeven te doen naar hun directe zakenpartners. Hiermee wordt onderzoek in de waardeketen enorm beperkt.
Vermindering van data en focus op wat echt noodzakelijk is, is wel een goed idee. De veelheid en gedetailleerdheid van de rapportages onder de CSRD en ESRS en ook de due-diligenceverplichtingen onder de CSDDD lijken, in elk geval op dit moment, misschien een brug te ver. Vooral voor kleinere bedrijven kunnen de uitgebreide en complexe rapportage-eisen een grote opgave zijn en tot te hoge kosten leiden. Een mogelijke oplossing is een mechanisme dat (kleine) bedrijven ondersteunt bij het verzamelen van de benodigde data. Daarnaast zou een gefaseerde aanpak kunnen helpen: start met de essentiële gegevens, met wellicht een eerste focus op de ‘E’ van ESG.
Meer harmonisatie en vermindering complexiteit
De EC doet er niet goed aan de reikwijdte van bedrijven die onder de CSRD en de Europese taxonomie vallen te beperken. Zoals gezegd, de transitie naar een duurzame samenleving kan niet alleen door een beperkt aantal bedrijven worden gemaakt. Daarnaast heeft met name ook de financiële sector behoefte aan duurzaamheidsgegevens van veel bedrijven, ook voor hun rapportageverplichtingen onder de SFDR.
Wat wel helpt, is de verlichting en het stroomlijnen van rapportage- en due-diligenceverplichtingen. Maak de rapportages behapbaar en minder complex, juist ook voor kleinere bedrijven. Dat zou het devies moeten zijn. Het spel rond de Omnibus is nog niet gespeeld. Nu is het Europees Parlement en de Raad aan zet.
Randy Pattiselanno is Legal & Regulatory Consultant bij de Projective Group.
