Hoge economische groei en te hoge én stijgende inflatie. Dat is zowel in de VS als de eurozone de stand van zaken. Maar waar de Amerikaanse Fed de officiële rente verhoogde, dit jaar nog zes renteverhogingen in de maak zijn (die de officiële rente naar boven 2 procent zouden brengen) en afbouw van de balans aanstaande is, zal haar Europese evenknie de Europese Centrale Bank (ECB) in het meest gunstige geval ergens in de herfst stoppen met het opkopen van staats- en bedrijfsobligaties.
Een renteverhoging is nog niet aan de orde, laat staan een serie en afbouw van de balans van de bank.
Waarom reageren die twee centrale banken zo verschillend op de min of meer vergelijkbare economische omgeving waarin ze zich bevinden? Dat is een vraag die klanten van OHV Vermogensbeheer mij de laatste tijd vaak stellen.
Ik wijs er dan bijvoorbeeld op dat de inflatie in de VS aanmerkelijk hoger ligt dan in de eurozone. Ook is de Amerikaanse economie dichter bij een oververhitting dan de economie van de munt-unie. De mogelijke economische schade van de oorlog in Oekraïne lijkt in het euroland groter te zijn, niet alleen omdat het oorlogsgebied dichterbij de eurozone ligt dan de VS maar ook omdat de economie van de eurozone een opener economie is dan de Amerikaanse, wat betekent dat die voor de groei meer afhankelijk is van de handel met het buitenland.
En ja, natuurlijk, waar de eurolanden afhankelijk zijn van Russische olie en gas, zijn de VS wat dat betreft zo goed als zelfvoorzienend. Ik zeg er ook altijd bij dat het van alle tijden is dat de Fed als eerste in actie komt en dat de ECB enige tijd later volgt.
Er is meer
Maar er is meer, er is ook een structurele reden in het spel, een reden op basis waarvan ik verwacht dat die discrepantie in het monetaire beleid aan de weerszijden van de Atlantische oceaan een groot deel van dit decennium aan zal houden. Met alle gevolgen van dien, zoals een hogere inflatie in de eurozone, om maar wat te noemen.
Waar ik op doel is dat de Fed meer onafhankelijk van de politiek lijkt te zijn dan de ECB. Niet zo lang geleden kon de ECB pronken met de status van wellicht de meest onafhankelijke centrale bank ter wereld. Dat is in mijn optiek inmiddels volkomen achterhaald en hooguit in theorie, in academische literatuur, enigszins het geval.
Kryptoniet
Onafhankelijkheid van de centrale bank is een groot goed, een goed van onschatbare waarde. Sinds de wereld enkele decennia geleden ontdekte hoe belangrijk die status is voor het laag houden van de inflatie – ironisch genoeg was een andere centrale bank gevestigd in Frankfurt, de Bundesbank, hét bewijs daarvoor – gaf het ene na het andere land zijn centrale bank een onafhankelijke status.
Wat kryptoniet is voor de Superman, namelijk dodelijk, zijn benoemingen van politici als aanvoerders van de centrale banken voor de onafhankelijkheid van een centrale bank.
Edin Mujagić is hoofdeconoom van OHV Vermogensbeheer en auteur van het boek ‘Keerpunt 1971’. Hij zal met ingang van vandaag iedere laatste vrijdag van de maand voor Fondsnieuws een ECB Watch schrijven over het monetaire beleid van de Europese Centrale Bank.
