Beleggers kunnen wereldwijd 40.000 beursgenoteerde bedrijven kopen. Volgens Martien van Winden is slechts een twintigtal van deze bedrijven écht solide. ‘Die bedrijven zijn zelfs zó solide dat je je er niet iedere dag in hoeft te verdiepen. Ik heb dus veel tijd over om boeken te lezen.’
‘In boeken vind je wat er écht toe doet in deze wereld. Ik begin daarom ‘s ochtends om half zeven met lezen en ik stop als ik ga slapen. Vooral boeken over filosofie zijn ongekend waardevol, het is de tak van sport die de meeste antwoorden biedt, zeker voor beleggers. Als ik mensen bij Hoofbosch aanneem, pols ik altijd of ze filosofie tot zich nemen in hun leven.’
Dat vertelt Martien van Winden (foto), beheerder van beleggingsfonds Hoofbosch, dat vorig jaar de Golden Quantitative Rating kreeg van Morningstar. Voordat van Winden in 2005 begon bij Hoofbosch was hij directielid bij Robeco en Theodor Gilissen Bankiers. Fervent lezer was hij altijd al, ‘en dat is een understatement’, vertelt hij in gesprek met Investment Officer in het kader van de zomerserie “Beleggers en Boeken”.
Het is niet zo ingewikkeld
‘Ik ben een groot bewonderaar van de Duitse filosofe Hannah Arendt. De kern van haar boek The Life of the Mind (1977) is dat mensen zelf moeten nadenken en zich niet teveel moeten laten leiden door de waan van de dag. De beleggerswereld is wat mij betreft overgeconcentreerd op nieuws, noem het maar ruis, en de waan van de dag. Analistenrapporten lees ik bijvoorbeeld nooit.
Beleggen is eigenlijk niet zo moeilijk, maar mensen maken het heel complex. Als je de wereld afpelt, zijn er wat mij betreft maar drie interessante landen om in te beleggen. Nederland, Zwitserland en de VS.’
Het draait om drie landen
‘Toevallig zijn dat de landen met de hardste valuta’s, een hoog kennisniveau en hoge betrouwbaarheid waar mooie multinationals gevestigd zijn. In De wereld van gisteren van Stefan Zweig (1942) kun je lezen dat als het er écht om gaat spannen, bijvoorbeeld ten tijde van oorlog, dat kapitaal naar die drie landen vlucht.
Het enige nadeel voor Nederland is de euro, en dat is uiteindelijk een onhoudbare situatie. De belangrijkste reden daarvoor is dat alleen Nederland enorme pensioenreserves heeft. Allemaal geen probleem, ware het niet dat Europa, en met name de periferie, te maken krijgt met vergrijzing. Daardoor zijn er straks meer mensen met pensioen dan dat er mensen aan het werk zijn. Als pensioenreserves ontbreken, zal die eerste groep uit de begroting moeten worden betaald. Zoiets is onhoudbaar. Dan wordt de euro opgebroken.
Ook dat hoeft voor een belegger allemaal geen probleem te zijn. De multinationals waarin wij beleggen, hebben alle scenario’s voorbereid en klaarliggen om een val van de euro op te vangen. Het is dan drie dagen rommelig op de administratie en op dag vijf is het “business as usual”.’
Betrouwbaarheid en kennis zijn essentieel
Op de vraag of de strategie van Hoofbosch - beleggen in slechts drie landen; Nederland, Zwitserland en de VS - ook uit een boek komt, antwoordt Van Winden bevestigend.
‘Uiteraard. Het idee om in die drie landen te beleggen, komt uit het boek Inside the Company: CIA Diary van Philip Agee (1975). Als voormalig officier van geheime operaties bij de CIA reconstrueert Agee zijn eigen slinkse en recalcitrante activiteiten bij ‘s werelds grootste geheime dienst. Uit het dagboek blijkt dat de VS maar een paar landen ter wereld vertrouwt. Dat zijn Canada, Nieuw Zeeland, Australië, het VK. Samen met de VS vormen deze landen een inlichtingen-alliantie genaamd: “Five-Eyes”. Nederland is daar ook bij gaan horen volgens mij. Kijk, dan wordt het natuurlijk interessant.
Het heeft mij heel erg aan het denken gezet indertijd. Volgens mij komt uiteindelijk alles neer op betrouwbaarheid en kennis.’
Zwitserland
‘Zwitserland is de vreemde eend in de bijt, want het behoort niet tot de landen die ik zojuist noemde, maar het is een van de meest betrouwbare landen ter wereld, en het is kennisland nummer één. Die combinatie is ongelofelijk veel geld waard.
Ze hebben een van de sterkste valuta ter wereld, een begrotingsoverschot en een laag werkloosheidscijfers. Dat soort dingen zie je terug in de economie en daar kun je als belegger van profiteren.
Daarnaast siert eenvoud de Zwitsers. Kijk eens naar de ECB, die huist in een wolkenkrabber in Frankfurt en vergadert op 150 meter hoogte. 3500 man houden daar dagelijks de euro in de gaten. De Nederlandsche Bank heeft 1500 man personeel. De hardste valuta in de wereld, de Zwitserse frank, wordt in de gaten gehouden door 900 mensen vanuit twee bescheiden kantoren in Zürich en Bern zonder airconditioning, parkeergarages of kunst aan de muren.’
Bullshit
‘Een van mijn favoriete boeken is On-Bullshit van Harry Frankfurt. Hij legt daarin haarfijn het verschil uit tussen onzin uitkramen en liegen. Dat is eigenlijk het mooiste boek over de kredietcrisis, met dien verstande dat het boek al in 2005 geschreven werd.
De kredietcrisis is ontstaan omdat een ongehoord grote hoeveelheid financiële instellingen onzin verkocht. De mensen die die producten verkochten, hadden geen idee wat de waarheid was omdat het veel te complex was. Een klassieke vorm van bullshit dus. Daar is onze sector mee doorweekt.
Ik lees ook met enige regelmaat dat grote bankiers, waaronder centrale bankiers zeggen dat een zwakke valuta goed is voor de export. Als je kijkt naar landen met een zwakke valuta, ontwaar je tekorten op de handelsbalans, en landen met een ijzersterke valuta hebben een handelsoverschot. Een ander schoolvoorbeeld van wat Frankfurt “bullshit” noemt.’
Lessen uit fictieboeken
‘Ook in fictieboeken staan bruikbare lessen voor beleggers. Zo las ik onlangs het boekje Biggles in Spain van William Earl Johns. Daar staan verdacht veel wijsheden in die op de beurs bruikbaar zijn. Het boek gaat over een oorlogsvlieger. Eén van zijn uitspraken is: ‘Het is veilig vliegen bij donker weer’. Dat geldt natuurlijk ook voor beleggen op de beurs.
Een andere uitspraak is ‘De vijand komt altijd uit de zon’, dat geldt voor zowel gevechtsvliegers als voor beleggers. Als iedereen hosanna is over de beurs moet je op gaan passen.’
Dit interview is onderdeel van de zomerserie van Investment Officer, waarbij beleggers spreken over hun favoriete boeken. Welk boek is een verplichte kost voor beleggers? Welke schrijvers spreken het meest tot de verbeelding en hoe helpt lezen om betere beleggingsbeslissingen te maken? Wil je meedoen aan deze serie of heb je een suggestie voor een driftig lezende belegger? Stuur een mail naar redactie@investmentofficer.com.
